Metal Mekanik Kumpas 150 mm

Metal Kumpas

İç çap, dış çap ve derinlik ölçülebilir,

Ürün plastik kutuludur.

Ölçüm Aralığı – 150 mm

Çözünürlük – 0,05 mm

Kumpas, üzerinde hassas bölüntüler içeren bir ölçme aletidir. Kumpasların hassasiyetleri tercihe göre değişmekle birlikte. En çok kullanılan kumpas hassasiyetleri 1/10 (0.1 mm), 1/20 (0.05 mm), ve 1/50 (0.02 mm)dir. Kumpas okuma kimlerine zor gibi gelse de aslında çalışma mantığını kavradığımızda oldukça kolay bir işlemdir.

Kumpas okuma nasıl yapılır ?

Kumpaslarda hareketli çene ve sabit çene olmak üzere iki temel kısım bulunur. Kumpas okumanın ilk aşaması, hareketli çene üzerindeki sıfır noktasının sabit çene üzerinde hangi bölüntüye denk geldiğini bulmaktır. dilerseniz yukarıdaki örneğe biraz daha yaklaşalım:

Kumpas okumada ilk adım

Tam değerin okunması

Hareketli çene üzerindeki sıfır noktasının sabit çene üzerinde 34 ile 35 arasındaki bir yerde kaldığını görüyoruz. Acaba ölçülen değer nedir ? 34.6 mı ? 34. 8 mi? Virgülden sonraki değer nedir acaba?

Kumpas okumanın ikinci adımı

Kumpas hassasiyetinin bulunması

Kumpasın hassasiyeti bir çok kumpasın üzerinde yazmaktadır. Örnek olarak yukarıda verilen kumpasın hassasiyeti 1/20 = 0.05 mm dir. Kumpasın hassasiyeti üzerinde yazmıyorsa bile hassasiyeti bulmak mümkündür. Kumpas hassasiyetinin bulunmasını aşağı kısımlarda anlatacağız.

Kumpas okumanın üçüncü adımı

Çakışma noktasının tespiti

Bu adımda ise hareketli çene ile sabit çene arasındaki çizgilerin hangi noktada çakıştığını tespit ediyoruz. (Yukarıdaki örnekte 7 rakamı yazan yer)

Kumpas hassasiyeti, yani iki çizgi arası, 0.05 olduğuna göre çakışan nokta, 14 x 0.05 = 70 virgülden sonraki rakamdır.

Kumpas okumada son adım. Virgülden sonraki rakamın ne olduğunu bulduğumuza göre kumpasta okunan değer = 34,70 mm dir.

Kumpas hassasiyeti nasıl bulunur?

Kumpas hassasiyeti, kumpasın ölçebildiği minimum ölçüm miktarıdır.

kumpasların hassasiyetinin bulunması yukarıda verilmiştir.

1/10 kumpasların hassasiyeti 0.1 mm’dir. Yani bu tip kumpaslarla 6.2 , 7.3 gibi ölçümler yapılabilir.

1/20 kumpasların hassasiyeti 0.05 mm’dir. Yani bu tip kumpaslarla 6.25 , 7.35 gibi ölçümler yapılabilir.

1/50 kumpasların hassasiyeti 0.02 mm’dir. Yani bu tip kumpaslarla 6.22 , 7.34 gibi ölçümler yapılabilir.

Soru: Aşağıdaki kumpas tiplerinden hangisi daha hassastır?

a) 1/10    b) 1/20    c) 1/50

Cevap: 1/50 kumpas en hassas olanıdır. Milimetrenin %2 si (0.02) kadar ölçüm yapabilir.

1/10 kumpas okuma

Bir kumpasın 1/10 luk kumpas olduğunu nasıl anlarız?

1/10 kumpaslarda, Sabit kısım (cetvel) üzerindeki 9 mmlik uzunluk, hareketli kısım (verniyer)üzerinde 10 eşit parçaya bölünmüştür.

Bir kumpasın çenelerini tamamen kapattığımızda yukarıdaki resimdeki gibi 9. çizgi çakışıyorsa o kumpas 1/10’luk kumpastır.

1/10 kumpas okuma örnekleri

Sıfır noktası, cetvel üzerinde 16 ile 17 arasında = 16,?

Verniyer (hareketli kısım) üzerinde 7.çizgi çakışmış = 0.7

Okunan değer = 16+0.7 = 16.7

1/10 kumpas okuma örnekleri 2

Sıfır noktası, cetvel üzerinde 13 ile 14 arasında = 13,?

Okunan değer = 13+0.3 = 13.3

1/20 kumpas okuma

1/20 kumpaslarda, Sabit kısım (cetvel) üzerindeki 19 mmlik uzunluk, hareketli kısım (verniyer)üzerinde 20 eşit parçaya bölünmüştür.

Kumpas çeneleri kapalı iken eğer yukarıdaki gibi 19.çizgi çakışıyorsa o kumpasın 1/20 lik olduğunu anlarız.

1/20 kumpasların hassasiyeti 0.05 mm’dir. Yani bu tip kumpaslarla 6.25 , 7.35  , 7.40 gibi ölçümler yapılabilir.

1/20 kumpas okuma örnekleri

Yukarıdaki 1/20 lik kumpas ölçüm hareketli kısmın(verniyer) Sıfır noktasının, cetvel üzerinde 16 yı geçtiğini görüyoruz. Ne kadar geçtiğini ise verniyer ve cetvel üzerindeki çizgilerin kesişim noktasına bakarak buluyoruz. Ölçüm sonucu :  16+0.60 = 16.60

1/20 kumpas okuma örnekleri 2

Sıfır noktası cetvelin (sabit kısmın) 14.çizgisinden sonra bi yerde duruyor.

Verniyerin (hareketli kısmın) 7.çizgisinin çakıştığını görüyoruz. Kumpasın hassasiyeti 0.05. Yani Her iki çizgi aralığı 0.05 mm ise 7 x 0.05 = 0.35 

Ölçüm sonucu : 14 + 0.35 = 14.35 mm’dir.

1/20 kumpas okuma örnekleri 3

1/50 kumpas okuma

1/50 kumpaslarda, Sabit kısım (cetvel) üzerindeki 49 mmlik uzunluk, hareketli kısım (verniyer)üzerinde 50 eşit parçaya bölünmüştür.

Kumpas çeneleri kapalı iken eğer yukarıdaki gibi 49.çizgi çakışıyorsa o kumpasın 1/50 lik olduğunu anlarız.

1/20 kumpasların hassasiyeti 0.02 mm’dir. Yani bu tip kumpaslarla 6.22 , 6.24  , 6.28 gibi ölçümler yapılabilir.

1/50 kumpas okuma örnekleri

Kumpas hassasiyetinin, yani her iki çizgi aralığının 0.02 mm olduğuna göre yukarıda verilen kumpasta okunan değer :10.42 mm dir.

1/50 kumpas okuma örnekleri 2

Sıfır noktası, cetvel üzerinde 53 den sonra başlamış. Verniyer üzerindeki 17.çizgi çakışmış. Kumpas hassasiyetinin 0.02 mm olduğu düşünülürse 17 x 0.02 = 0.34

Kumpasta okunan değer : 53 + 0.34 = 53.34 mm’dir.

Kumpas Okuma soruları ve çözümleri

1/10, 1/20 ve 1/50 kumpaslarla ilgili aklınızda soru işaretleri kalmaması adına, mümkün olduğunca basit bir anlatım yapmaya çalıştık ve örneklerle destekledik. Her ne kadar yeterli olduğunu düşünsek de, alıştırmalarla öğrenilenlerin pekiştirilmesi gerekecektir.